Bèk sagai-sagai tapiké pluëng dalam haté, sabab demi Allah meunjo tapluëng, maka ka tapluëng nibak keumuliaan njang hana soë laén peulara, nibak keuhormatan njang hana soë laén bila, nibak agama njang akan geumeungadu bak Tuhan ka gadoh umat-geuh, ka tjré-bré ureuëng seutot-geuh.
Gata ka tamuprang deungon saboh bangsa njang kha, teutapi deungon biëk lagèë bubajang, lagèë asap atawa sagôp bak binèh kapai prang, paléng kreuëh lagèë patông, maka handjeuët-han taprang-djih sampoë hantjô, hingga beudédjih hana meuguna, peudeuëngdjih handjeuët djingui.
"Pakriban keumah djipeubangai geutanjoë Atjèh suapaja ta teurimong bahwa Djawa-transmigrans njang djiteuka djiblahdéh laôt ka na hak djih ateuëh bumoë Atjèh dan ateuëh geutanjoë Atjèh njang ka meuribèë thôn geutanjoë bangsa Atjèh taduëk disinoë dan meureutôih ribèë ka Éndatu geutanjoë Atjèh ka geusjahid bak geupeutheun bumoë Atjèh keu geutanjoë aneuk tjutjo???.
/Tgk Hasan di Tiro
Awaknjan djimita hudép, gata tamita sjahid, didjih djimita teuga, digata tamita mulia, didjih djimita rampasan mangat djeuët djipeupunoh pruëtdjih sidjeungkai, digata tamita sjurga njang luwaih ubé langèt dan bumoë, maka bèk sagai tatakôt meurumpok deungon awaknjan. Maté hana phét bak babah ureuëng meu-iman.
Geutanjoë tamumat bak Allah, tapeutjaja bak keuadélan dan rahmat Allah. Maka tadjak maté deungon hana sjok, deungon hana wéh-weuëh. Allah han neupeuhina gata; sabab gata nakeuh nibak Bangsa njang beuna.
Titèp darah njoë njang rhô nibak tubôh gata akan djeuët singoh keu apui mirah njang po diateuëh ulèë musôh gata dan geutôt djih trôk'an tutông bandum, dan naph'aih meuh'ah-meuh'ah njang teubiët nibak dada gata hana laén nibak dô'a njang ék keudéh u langèt bak Po teuh Allah njang geusambôt uléh Malaikat dan neuteurimong uléh Po.
Musôh gata ka djipoh aneuk-manjakteuh, ka djiplah pruët inong-teuh, kadjitarék djanggôt ureuëng-tjhik-teuh, maka handjeuëthan tapitjrok dan tapoh maté djih. Peuë lom taprèh?
Djak tapohlawa gudateuh ateuëh kaphé Djawa, djak tapoh djih pat njang na, djak talét djih pat njang meuteumeuëng, djak tamita djih ngon sigala djalan, diateuëh djeuëb2 bumoë, dimijub djeuët2 langèt, tapeureuloh trôk'an bu-djih, ië-djih, lagèë ka djipeureuloh gata dan aneuk peurumoh-teuh, dan waréh-kawôm-teuh. Maté bak tapoh musôh pusaka njang laklém njoë hana sakét.
Takuëh uruëk droëteuh deungon peudeuëngteuh. Uruëk njang geukuëh deungon peudeuëng han keunong apui nuraka.
Bèk tamita rumoh antara dua boh rumoh; bèk tamita nanggroë antara dua boh nanggroë; bèk tamita teumpat antra dua boh udjông: bèk tamita hudép njang leubèh sa deungon maté. Mita hudép sabé, hudép njang keukai atawa maté njang keukai.
Singoh musôh gata akan djigidong-gidong keumuliaan Tanoh gata, akan djitamong u rumoh gata, akan djitjok peurumoh dan aneuk-teuh, djigidong-gidong meuseudjid dan musalla-teuh, deungon tapak gudadjih dan tapak sipatudjih, dan akan djipeudong peurintahdjih ateuëh Tanoh gata deungon djiparôh bangsa gata bandum lagèë leumo dan keubiri dan djipeuhina. Tapeuseulamat droëteuh nibak keuhinaan njoë deungon talawan kaphé Djawai njoë lagèë Tuhan juë dan tamaté sjahid.
Sigeusuën maté siumu-hudépdjih, hudép pahlawan bak geumaté. Beukeumah sabé bak tamaté, mangat tahudép. Demi Allah, ureuëng hina sabantjit lagèë hana djihudép, dan ureuëng mulia hantom maté.
Kapai2 prang njoë njang takalon dji-ikat bak binèh pasi gata, dan meuriam2 njoë njang babahdjih teuhah djipeukeuë ateuëh dada gata, njan bandum handjeuët keu pageuë njang ék tham langkah gata bak tadjak nibak rumoh njoë urumoh djéh, nibak rumoh dônja u rumoh achérat, maka tadjak ladju lagèë biasa nibak naggroë dônja njoë u nanggroë achérat ban Allah teukeudi. Musôh gata, meunjo djih ék djikuasa rot-uëh dônja, djih han ék djikuasa rot-uëh achérat.
Ureuëng njang tém maté, han maté; ureuëng meurdéhka han keumah gob poh; ureuëng njang maté bak pluëng nibak seuëh prang sabé leubèh ramè nibak njang madju peu-ék prang. Meunjo gata meuh'euët tamita hudép, maka tareubôt hudép njan nibak djaroë maté.
Ahli2 Seudjarah dônja ka keumaih deungon kalam bak djaroë uneuën, dan deungon buku teuhah bak djaroë wië, geukeumeuëng pasoë ôn kitab seudjarah njan deungon peuë njang akan gata peubuët djinoë: maka handjeuët-han tapasoë ôn kitab riwajat njoë deungon buët gata njang djroh, njang mupahlawan, lagèë ka geupubuët lé éndatu-teuh.
Beutamaté uroë njoë lagèë ureuëng mulia, jôh goh lom pajah tamaté singoh lagèë ureuëng hina. Maté uroë njoë jôh goh lom pajah tameudô'a beumaté singoh dan hana meuteumeuëng. Njang maté sjahid tjit meutubôh meutuah.
Tamaté uroë njoë sjahid dalam seuëh prang deungon badjèë-teuh keu gaphan, deungon darah-teuh keu ië ,manoë, deungon malaikat wië-uneuën geuseumajang keu tubôh gata, jôh goh lom trôk watèë meusidroë ureuëng hana lé njang djeuët seumajang keu manjèt gata.
Éndatu2 gata mulai nibak Sultan Ali Mughajat Sjah, Po teuh Meureuhôm Iskandar Muda, Sultan Mahmud Sjah, Tengku Tjhik di Tiro Muhammad Saman, Muhammad Amin, Ubaidullah, Mahjèddin dan Maat, Teuku Imum Luëng Bata, Teuku Umar, Tengku di Paja Bakông, Panglima Nanggroë, Panglima Nalan, Potjut Njak Diën, Potjut Meutia, dan bandum panglima2 Atjèh njang kha2, dan rakan2 teuh njang ban sjahid dan ban meusapat lawét njoë deungon éndatu, lagèë Tengku Sjamaun, Tengku Ibrahim Abdullah, Zakaria Hamzah dan Dr. Zubir, dan Asgadi, bandum geungiëng ateuëh gata uroë njoë nibak langèt lambông dan sjurga tinggi, geukeumeung kalon peuë ta peugot keu pusaka njang ka gobnjan keubah dalam djaroë gata: Agama, Bangsa dan Neugara Atjèh Meurdéhka. Maka handjeuët-han tamadju ladju bak buët-teuh: deungon rintjông dalam reugam taplah tabéng maté njang peutjré gata deungon ureuëng njang mulia-mulia that njan, dan takheun bak droëneuhnjan bandum: kamoë meuseutot droëneuh dan peurdjuangan droëneuh teutap kamoë sambông!
Hudép beusaré
Maté beusadjan
Sikrak gaphan
Saboh keureunda
